Mình sẽ viết các bài để hướng dẫn mọi người hiểu về ưu đãi thuế như thế nào, cách xác định ưu đãi như thế nào qua các phần và ví dụ minh họa.
1/. Ưu đãi thuế áp dụng cho những doanh nghiệp như thế nào?
Ưu đãi thuế luôn là một phần khá khó nhằn đối với các bạn mới học F6 (ACCA) và thậm chí các bạn làm trong doanh nghiệp vì cách xác định cũng nó khá phức tạp nhất là quy định của giai đoạn trước. Thậm chi ngay cả khi ưu đãi thuế được quy định trên giấy phép đầu tư và doanh nghiệp thực hiện áp dụng thì cũng chưa hẳn đảm bảo doanh nghiệp làm theo giấy phép trên là đúng quy định của pháp luật. Có rất nhiều trường hợp mình đã gặp trên thực tế rằng cơ quan thuế đã truy thu thuế của doanh nghiệp vì cho rằng doanh nghiệp xác định ưu đãi sai mặc dù ưu đãi này thể hiện trên giấy phép.
Năm xửa năm xưa trước 2014 thì mọi người có thể thấy ưu đãi thuế sẽ gắn với Công ty, ví dụ mọi người đọc Thông tư 134/2007/TT-BTC và Thông tư 130/2008/TT-BTC sẽ thấy cách dùng từ ở mục ưu đãi thuế là:
Thông tư 134/2007/TT-BTC:
“Cơ sở kinh doanh mới thành lập từ dự án đầu tư, cơ sở sản xuất mới thành lập và cơ sở kinh doanh di chuyển địa điểm miễn thuế, giảm thuế như sau”
Thông tư 130/2008/TT-BTC:
“1. Thuế suất ưu đãi 10% trong thời hạn mười lăm năm (15 năm) áp dụng đối với:
1.1. Doanh nghiệp thành lập mới từ dự án đầu tư……”
1.2.
Từ 2014, quy định đã thay đổi khi lúc này ưu đãi thuế sẽ hiểu là được granted cho dự án đầu tư
Thông tư 78/2014/TT-BTC:
“4. Doanh nghiệp có dự án đầu tư được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp do đáp ứng điều kiện về lĩnh vực ưu đãi đầu tư, địa bàn ưu đãi đầu tư xác định ưu đãi như sau:”
Do đó, có thể hiểu là để được ưu đãi ngày nay thì DN phải có IRC cho dự án đầu tư. Hồi xưa thì ưu đãi gắn với thành lập công ty nên nếu công ty có dự án khác thì cũng không được ưu đãi nhưng ngày nay thì hễ công ty có dự án mới (Có IRC) thì nếu thỏa mãn điều kiện ưu đãi thì sẽ được ưu đãi.
Phần trên là mở rộng một chút để mọi người hiểu cách dùng từ của người ra đề ACCA và lời dẫn đi vào phần phân tích ưu đãi của đầu tư mở rộng thôi chứ khi ra thi thì sẽ không ai hỏi mọi người là so sánh luật cũ và luật mới đâu nhé.
2/ Xác định ưu đãi thuế
Ưu đãi thuế sẽ có hai hình thức chính là Thuế suất ưu đãi (Preferential tax rate) và Miễn, giảm thuế (Hay trong bài thường mọi người sẽ thấy thuật ngữ: Tax exemption, reduction or tax holiday). Hai cơ chế này bao giờ cũng sẽ được áp dụng SONG SONG với nhau. Ưu đãi thuế sẽ được granted cho ngành nghề (encouraged business activities như softward production) hoặc/và địa bàn ưu đãi (location) như có dự án dự án đầu tư mới tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn)
Vậy thời điểm để xác định ưu đãi thuế bắt đầu sẽ được tính như thế nào, chúng ta cần nhớ hai nguyên tắc:
1/ Thời điểm để thuế suất ưu đãi bắt đầu áp dụng là kể từ khi doanh nghiệp có doanh thu (Mọi người hay thấy đề bài ACCA nói rằng preferential tax rate hay concessional tax rate sẽ start from first year of having taxable revenue). Có nghĩa là nếu doanh nghiệp có những năm đầu (1-2 năm chẳng han) trong giai đoạn đầu tư không phát sinh doanh thu thì khi đi vào hoạt động, phát sinh doanh thu sẽ bắt đầu tính thuế suất ưu đãi.
2/ Thời điểm để tính miễn giảm thuế sẽ bắt đầu từ khi doanh nghiệp có lãi (profit hoặc đề bài có thể dùng first year of having taxable income). Lưu ý rằng lãi ở đây là lãi trước khi chuyển lỗ. Bắt đầu từ năm 2009 và đến thời điểm hiện tại, để xác định thời điểm miễn, giảm thuế cần phải lưu ý để nguyên tắc 3 + 1.
Nguyên tắc 3+1: Nếu như không phát sinh thu nhập chịu thuế trong 3 năm đầu kể từ năm phát sinh doanh thu thì đến năm thứ tư miễn, giảm thuế sẽ bắt đầu được tính.
Lưu ý rằng, các khái niệm như doanh thu, lãi được nêu ở trên được tính theo quy định của luật thuế TNDN (ví dụ cách xác định doanh thu, chi phí được trừ) chứ không phải là doanh thu kế toán. Nếu DN tự xác định nhưng khi thuế vào điều chỉnh lỗ thành lãi thì có thể ảnh hưởng đến ưu đãi thuế được hưởng của DN. Điểm này mình viết để các bạn nào làm thực tế thì hiểu thêm thôi chứ đề thi thì rất là straight-forward không có đánh đố gì đâu, họ sẽ cho rõ doanh thu phát sinh khi nào, lãi phát sinh khi nào.
