Như mình có nói ở Phần 1 là sẽ có một câu ở đề ACCA F6 VNM khó hơn ở đề ACCA kỳ JUNE 2015. Sau khi hiểu nguyên tắc mà mình đề cập ở bài lúc sáng, mọi người nghiên cứu thử bài này nhé, Bài số 5, Đề Dec 2016. Đề bài như sau (Mình chỉ trích phần nào liên quan đến Bonus thui): "Special bonuses are offered to the management team and some employees with exceptional performance. However, the bonuses for 2015 were not settled by the fiscal year end of 31 December 2015. VTL accrued VND11,000 million in the 2015 audited financial statement for these bonuses, representing a 10% increase from the accrued bonuses for 2014 of VND10,000 million. For 2014, the actual bonuses settled and paid in February 2015 were VND10,500 million. The difference (between the accrued expenses of VND10,000 million and the actual settlement amount) of VND500 million was recorded as an additional expense in the 2015 audited financial statements. The actual bonuses for 2015 of VND12,500 million were settled and paid on 15 March 2016 (after the audited financial statements were finalised)." Giờ mình sẽ đi phân tích từng câu, chữ, wording đề bài cho để đưa ra các adjustment phù hợp nhé. Special bonuses are offered to the management team and some employees with exceptional performance. However, the bonuses for 2015 were not settled by the fiscal year end of 31 December 2015. VTL accrued VND11,000 million in the 2015 audited financial statement for these bonuses, representing a 10% increase from the accrued bonuses for 2014 of VND10,000 million. => Như vậy mọi người sẽ phải hiểu như sau, trong báo cáo tài chính đã được kiểm toán của năm tài chính 2015, Công ty đã trích trước một khoản bonus là VND11,000 mil. Bonus này chưa được paid trước 31/12/2015, như vậy phải xem tiếp bonus này paid khi nào (Có trước 31/03/2016) để xét là chi phí được trừ hay không. Mọi người có thể bỏ qua cái dòng của 2014 mình đọc sau, giờ đọc tiếp dữ kiện đề bài cho của 2015: "The actual bonuses for 2015 of VND12,500 million were settled and paid on 15 March 2016 (after the audited financial statements were finalised).” => Dòng trên chỉ là trích trước, còn dòng này thể hiện thông tin bonus thật sự trả ra là bao nhiêu, như vậy VND11,000mil bonus trích trước được trả ra vào ngày 15 March 2016 (trước 31/03/2016) nên số trích trước này sẽ là chi phí được trừ, tuy nhiên bài này khó ở chỗ là họ bắt mọi người sẽ phải điều chỉnh cho cái số chênh lệch giữa actual bonus và accrued bonus. Ở trên mọi người sẽ thấy là mình có gạch đậm dòng audited financial statement, có nghĩa là khi mọi người là tờ khai thuế TNDN thì accounting profit before tax và P&L chi phí về lương thưởng chỉ có 11,000. Như vậy, về mặt thuế, do actual bonus đã trả là VND12,500 mil nên mọi người được quyền ghi nhận "“thêm"” chi phí được trừ là (VND12,500mil -–VND11,000mil). Nhưng mà trên thực tế thì mình nghĩ nếu chi phí thực trả của actual bonuses của năm 2015 là 12,500 mà chưa đến hết thời hạn quyết toán thuế thì mình nghĩ kiểm toán sẽ điều chỉnh đưa vào báo cáo tài chính trước khi finalized. Hoặc trên thực tế thì nó sẽ giống như bài June 2015, chi phí under-accured amount này sẽ ghi nhận là chi phí của 2016 và được trừ vào năm 2016. Nếu được trừ vào 2015 nhưng 2016 lại xuất hiện trên P&L khoản này thì đến năm 2016 mọi người sẽ phải treat khoản này là non-deductible expenses. For 2014, the actual bonuses settled and paid in February 2015 were VND10,500 million. The difference (between the accrued expenses of VND10,000 million and the actual settlement amount) of VND500 million was recorded as an additional expense in the 2015 audited financial statements. => Thật ra chỗ này đáp án của đề Dec 2016 là treat khoản này là non-deductible expenses lý do vì chi phí này họ xem là không tương ứng với doanh thu tính thuế trong kỳ và năm 2014 đã đưa VND500mil này là chi phí được trừ rồi (Điều chỉnh âm trên tờ khai quyết toán năm 2014 vì trên audited P&L chỉ ghi nhận chi phí là VND10,000mil). Qua ví dụ trên thì mình hy vọng mọi người rút ra các key points sau: 1/ Quy tắc để được trừ các khoản trích trước lương thưởng 2/ Đọc kỹ đề, xem thử BCTC đã bao gồm những khoản chi phí nào của BCTC khác chi phí của Báo cáo thuế, có thể đưa vào báo cáo thuế thêm các khoản chi phí như ví dụ trên. 3/ Các loại chi phí không tương ứng với doanh thu tính thuế có thể bị loại trừ. Mọi người join group để thảo luận về F6 nhé: https://www.facebook.com/groups/giaidapthuevietnam/