Đến hẹn lại lên, các Doanh nghiệp có năm tài chính là năm dương lịch đang thực hiện quyết toán thuế Thu nhập Doanh nghiệp (“TNDN”) trước 31/03/2024. Với bài viết này, mình xin chia sẻ một số vấn đề về cách xử lý thuế liên quan đến chi phí tiền lương và Quỹ tiền lương thực hiện dành cho các bạn làm thực tế tại Doanh nghiệp lẫn áp dụng trong kỳ thi ACCA.
- Đối với chi phí trích trước tiền lương, tiền công cho năm tài chính 2023 (Giả định kết thúc tại 31/12/2023): Cần lưu ý về điều kiện được trừ là chi phí này phải được chi trước 31/03/2024. Nếu như toàn bộ chi phí/hoặc phần nào chi phí được chi sau 31/03/2024 thì phần chi phí tương ứng sẽ được loại ra khi quyết toán thuế TNDN. Đối với phần chi phí tương ứng mà chi trả sau 31/03/2024, DN sẽ đưa vào chi phí được trừ (trên tờ khai Quyết toán thuế TNDN năm 2024).
Ví dụ: Trong năm tài chính 2023, doanh nghiệp có trích trước 3 tỷ lương thưởng. Tuy nhiên, đến năm tài chính 2023 thì số thực chi chỉ có 2 tỷ, như vậy trên tờ khai thuế TNDN của năm 2023, Doanh nghiệp sẽ đưa vào chỉ tiêu B4: 1 tỷ.
Đến năm 2024: Doanh nghiệp thực chi 1 tỷ (Giả sử vào 04/2024). Doanh nghiệp sẽ điều chỉnh vào chỉ tiêu B12 trên tờ khai thuế TNDN năm 2024.
Chú ý: 1 tỷ này là chi phí kế toán của năm tài chính 2023 nhưng là chi phí thuế của năm 2024.
Khi chi trả, vì đã ghi nhận chi phí của năm 2023 bằng bút toán:
- Nợ Chi phí/Có 334: 3 tỷ nên khi chi trả vào 04/2024, trên sổ kế toán của 04/2024 chỉ có bút toán: Nợ 334/Có 112: 1 tỷ.
- Đối với chi phí dự phòng tiền lương, tiền công:
Căn cứ theo Điểm 2.6c, Điều 6, Văn bản hợp nhất số 66/VBHN (“VBHN”) có quy định như sau:
“c) Chi tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp phải trả cho người lao động nhưng hết thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế năm thực tế chưa chi trừ trường hợp doanh nghiệp có trích lập quỹ dự phòng để bổ sung vào quỹ tiền lương của năm sau liền kề. Mức dự phòng hàng năm do doanh nghiệp quyết định nhưng không quá 17% quỹ tiền lương thực hiện.”
Về điều kiện để trích lập Quỹ Dự phòng tiền lương, các bạn có thể tham khảo nguyên tắc và chuẩn mực kế toán nhé để áp dụng cho phù hợp với Doanh nghiệp của mình.
Ở đây, VBHN đề cập đến khái niệm: Quỹ tiền lương thực hiện.
Vậy cách tính Quỹ tiền lương thực hiện sẽ như thế nào?
Chúng ta có thể tham khảo Công văn 21071/CT-HTr ngày 19/04/2016 như sau:
“Quỹ tiền lương thực tế thực hiện bao gồm toàn bộ lương, thưởng, phụ cấp, trợ cấp, thuế TNCN, bảo hiểm bắt buộc Công ty đã khấu trừ nộp Ngân sách Nhà nước.”
Và VBHN có định nghĩa:
“Quỹ tiền lương thực hiện là tổng số tiền lương thực tế đã chi trả của năm quyết toán đó đến thời hạn cuối cùng nộp hồ sơ quyết toán theo quy định (không bao gồm số tiền trích lập quỹ dự phòng tiền lương của năm trước chi trong năm quyết toán thuế).”
Như vậy căn cứ vào các quy định trên, Chúng ta có thể hiểu Quỹ tiền lương thực hiện là:
- Chi phí tiền lương, tiền công được trừ (Deductible employment cost)
- Thực tế chi trả của năm quyết toán đó, đến thời điểm nộp hồ sơ quyết toán.
- Không bao gồm số tiền trích lập quỹ dự phòng của năm trước.
Để hiểu rõ hơn, hãy cùng mình phân tích ví dụ sau:
- Năm 2021, DN trích lập quỹ dự phòng tiền lương là 2 tỷ. Quỹ dự phòng này đã chi trả vào 31/05/2022.
- Năm 2022, DN trích trước tiền lương là 1tỷ tại 31/12/2022.Năm 2022: Chi phí lương chưa bao gồm khoản trích trước này đã hạch toán trên sổ là: 7 tỷ
- Năm 2023: Từ ngày 01/01/2022 đến 31/03/2023: DN đã chi trả 10 tỷ tiền lương.
- Năm 2023: Tính đến 31/03/2023: Chi phí lương là 4 tỷ.
Câu hỏi: Tính Quỹ dự phòng tiền lương của DN.
Chúng ta có thể hình dung các bút toán như sau.
- Năm 2021, trích lập Quỹ dự phòng: Nợ Chi phí/Có 334: 2 tỷ.
- Năm 2022: Chi trả Quỹ: Nợ 334/Có 112: 2 tỷ.
- Năm 2022: Trích trước tiền lương vào chi phí là: Nợ Chi phí/Có 335: 1 tỷ.
- Chi phí lương đã hạch toán trên sổ là: Nợ Chi phí/Có 334: 7 tỷ.
- Như vậy: Tổng chi phí lương đã hạch toán là : 8 tỷ
- Nhưng chi phí thực tế chi trả từ 01/01/2022 đến 31/03/2023: Chỉ có 10 tỷ (Đã bao gồm chi phí chi trả cho lương của 2022) => DN chưa chi hết số đã trích.
- Do đó, Quỹ tiền lương thực hiện được tính dựa trên 3 nguyên tắc nêu trên sẽ là:
10 tỷ – 2 tỷ (Quỹ dự phòng của năm 2021) – Chi phí lương 2023: 4 tỷ
Ví dụ phía trên thì mình nghĩ có thể đề thi ACCA sẽ hỏi còn khi làm thực tế Doanh nghiệp, các bạn sẽ có bút toán trong sổ kế toán để nhìn được số điều chỉnh và số tính ra Quỹ tiền lương thực hiện.
Từ Quỹ tiền lương thực hiện phía trên, chúng ta có thể tính ra 2 chỉ tiêu sau:
1.Một tháng lương bình quân: 4 tỷ/12. Chú ý: Tổng số chi có tính chất phúc lợi cho Người lao động sẽ không quá 01 tháng lương bình quân thực tế thực hiện trong năm tính thuế của doanh nghiệp.
2. Mức dự phòng được trích tối đã là 17% x 4 tỷ. Tuy nhiên nếu DN trích Quỹ dự phòng này sẽ có thể ảnh hưởng đến chi phí lương không được trừ/được trừ của năm tài chính 2023.
Các ví dụ trên và ví dụ chuyên sâu sẽ được thể hiện trong sách ebook training về F6 của mình.